Brak snu i jego wpływ na zdolności umysłowe

Każdy wie, że zdrowy sen jest ważny dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wielu ekspertów twierdzi, że aby zachować dobre zdrowie i wydajność, należy spać co najmniej osiem godzin. Są jednak osoby, które czują się świetnie po pięciu, sześciu godzinach snu, i mogą się zastanawiać: czy rzeczywiście cierpią z powodu braku snu, czy też ich subiektywne odczucie wigoru należy uznać za prawdę?

Badania przeprowadzone przez naukowców z amerykańskiego szpitala Brigham and Women's Hospital wykazały, że nawet jeśli dana osoba czuje się pobudzona z powodu niewystarczającej ilości snu, jej wydajność nadal jest obniżona. W ramach eksperymentu specjaliści zaprosili dwunastu ochotników, u których w ciągu miesiąca zmieniły się wzorce snu i czuwania, aby przetestować wpływ deprywacji snu na ich stan.

W pierwszym tygodniu eksperymentu wszyscy uczestnicy spali przez 10–12 godzin, aby odzyskać siły i przygotować organizm na dalsze zmiany. Następnie w ciągu trzech tygodni udało się im skrócić długość snu do 5–6 godzin, a ich cykl dobowy zmienił się z 24 na 28 godzin. Takie podejście symulowało długotrwałe zmęczenie podróżą samolotem, które mogło powodować dezorientację i upośledzenie czasu reakcji u uczestników.

Aby ocenić zmiany w wynikach, naukowcy przeprowadzili test komputerowy, w którym uczestnicy musieli szybko zauważać obiekty wizualne. Wyniki pokazały, że wydłużenie czasu czuwania spowalniało czas reakcji, nawet jeśli uczestnicy czuli się wypoczęci. To spowolnienie było szczególnie widoczne, gdy cykl dobowy ulegał odwróceniu i uczestnicy badania nie spali w nocy.

Co ciekawe, pomimo powolnej reakcji, dokładność wykonania zadań pozostała na tym samym poziomie. Uczestnicy nadal wykonywali zadania dokładnie, ale wolniej. Największe spowolnienie zaobserwowano w trzecim tygodniu eksperymentu, gdy zmiany stały się zauważalne nawet dla tych, którzy uważali się za radosnych.

Wyniki te podkreślają, jak ważna jest odpowiednia ilość snu dla czasu reakcji i czujności umysłowej. Nawet jeśli człowiek nie czuje się zmęczony, jego mózg zaczyna spowalniać przetwarzanie informacji. Badania takie mogą okazać się szczególnie przydatne dla osób pracujących na nocną zmianę, często podróżujących przez strefy czasowe lub narażonych na inne czynniki wpływające na wzorce snu.