Inflacja na Ukrainie przyspiesza: główne przyczyny wzrostu cen według NBU

W listopadzie 2024 r. na Ukrainie nastąpiło przyspieszenie tempa inflacji, w szczególności inflacja konsumencka wzrosła do 11,2% w ujęciu rocznym. Wskaźnik ten przekroczył prognozy zawarte w październikowym Raporcie o inflacji Narodowego Banku Ukrainy (NBU). Na wzrost presji inflacyjnej złożyło się kilka czynników, które szczegółowo omówiono w Przeglądzie Makroekonomicznym i Monetarnym NBU za styczeń 2025 r.

Inflacja bazowa w listopadzie wyniosła 9,3% w ujęciu rocznym. Wzrost ten wynika z kilku kluczowych czynników, w tym wzrostu cen przetworzonych produktów spożywczych, wzrostu kosztów prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie dostaw energii i kosztów pracy, a także dewaluacji waluty krajowej – hrywny. Wszystkie te czynniki łącznie doprowadziły do ​​wzrostu cen towarów i usług na rynku.

Wśród głównych przyczyn wzrostu cen towarów należy wskazać ograniczenie podaży niektórych roślin rolnych i produktów zwierzęcych, co spowodowało wzrost cen surowców i przetworów spożywczych. Jednocześnie wzrosły także ceny artykułów nieżywnościowych, co częściowo wynika z wahań kursu hrywny. Dotyczy to w szczególności wyhamowania spadku cen odzieży i obuwia.

Wzrost kosztów produkcji dotknął sektor usług, w tym edukację, komunikację, kulturę, rekreację, restauracje i hotele. Główną przyczyną wzrostu cen w tych obszarach są rosnące koszty biznesowe energii, pracy i innych zasobów. Pomimo pewnego spowolnienia cen paliw na skutek niższych cen ropy na rynkach światowych, czynniki krajowe w dalszym ciągu wywierają presję na ceny paliw.

Ponadto przyspieszyła także inflacja regulowana administracyjnie, w szczególności ze względu na wzrost cen alkoholu i wyrobów tytoniowych, będący konsekwencją dewaluacji hrywny i podwyżki akcyzy w 2025 roku. Moratorium na podnoszenie stawek za mieszkalnictwo i usługi komunalne przejściowo ograniczyło jednak wzrost ich kosztów, co częściowo zrekompensowało inne podwyżki cen.

W sektorze przetwórstwa przemysłowego tempo inflacji spadło do 24,1% w porównaniu z rokiem poprzednim. Stało się to możliwe dzięki zmniejszeniu dynamiki cen energii elektrycznej i gazu. Ceny w przemyśle wydobywczym zaczęły jednak ponownie rosnąć w związku ze zwiększonym globalnym popytem, ​​niedoborami siły roboczej oraz rosnącymi kosztami energii i logistyki.

Ogólnie rzecz biorąc, przyspieszenie inflacji na Ukrainie jest wynikiem splotu wewnętrznych i zewnętrznych czynników ekonomicznych wpływających na różne segmenty rynku i sektory gospodarki.